عقلانيت

سي ويک سال پيش، در چنين روزي(هفت ثور1357ه.ش.)  سازمان نظامي جناح خلق، با کودتايي نظامي، قدرت را بدست گرفت. در اين اقدام مسلحانه، سردار محمد داود خان، اولين رييس جمهور افغانستان به همراه ده ها تن از اطرافيانش به قتل رسيد. شيرازه هاي جمهوري نوبنياد داود خاني که با کودتايي "جمهوري خواهانه"  بنا شده بود از هم پاشيد و افغانستان به ميدان تاخت و تاز قدرت هاي منطقه و جهاني مبدل گرديد.

 جسد داود خان که قرباني اصلي اين حرکت بود، هنوز يافت نشده است. حامد کرزي در فرماني امر به تشکيل کميسيوني براي يافتن قبر اولين رييس جمهور افغانستان داده است.

صبحگاه هفت ثور 1357 اولين تحرکات نظامي به مشاهده رسيد و شامگاه همان روز، حفيظ الله امين رهبر سازمان نظامي حزب خلق افغانستان، خبر پيروزي کودتاچيان را از طريق راديو اعلام کرد. به دنبال اين قدرت گيري، نورمحمد تره کي از رهبران حزب دموکراتيک خلق که در حبس بسر مي برد، از زندان آزاد گرديد.

تشکيل شوراي انقلابي از اولين اقدامات کودتاچيان بود که به انتخاب نورمحمد تره کي به عنوان رييس اين شورا و رياست حکومت انجاميد. انقلابي خواندن اين اقدام نظامي، سال ها ادامه داشت و در حال حاضر نيز تعدادي از سرکردگان رويارويي سي ويک سال پيش از جمله سيد محمد گلاب زوي از واژۀ انقلاب براي تعريف اين ماجرا استفاده مي کنند.

بعد از بيش از يک دهه جنگ، ورود مجاهدين به کابل در هشت ثور 1371، به زمامداري اين کودتاگران که خود را انقلابيون افغان معرفي مي کردند، پايان داد. هر سال دو روز پي در پي، دو رويداد مهم چند دهه پيش، افغانستان را در بر مي گيرد. جشن هفت ثور بعد از به قدرت رسيدن مجاهدين ممنوع گرديد و بدنبال آن، هر ساله جشن روز هشت ثور برگزار مي شود.

با به قدرت رسيدن گروه طالبان، مراسم مربوط به اين دو روز به فراموشي سپرده شد. بعد از قدرت گيري دوباره مجاهدين که به بهاي سقوط طالبان و ورود نيروهاي امريکايي به افغانستان ميسر گرديد، جشن هشت ثور بار ديگر به مراسمي دولتي مبدل شد.

 نيروهاي طالبان نيز که در زمان کودتا، هنوز پا به عرصه سياسي افغانستان نگذاشته بودند، با صدور اعلاميه اي به مناسبت سي سالگي اين کودتا، به تقبيح اين روز پرداخته اند. براي سخنگوي طالبان تفاوتي ميان حضور ارتش سرخ شوروي که مهمترين ثمره کودتاي هفت ثور بود و حضور کنوني نيروهاي چند مليتي در افغانستان وجود ندارد.

به باور بسياري از تحليلگران سياسي، اقدام نظامي حزب دموکراتيک خلق افغانستان، سرآغاز آنچه از آن به عنوان بدختي، جنگ و دخالت خارجي در افغانستان ياد مي کنند، بوده است. اقدامي که حضور نيروهاي شوروي، جنگ داخلي، قدرت گيري نيروهاي تندرو و از بين رفتن زيربناهاي اقتصادي افغانستان را بهمراه داشت.